Odnośniki
|
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
skopu, kinetoskopu do hełmów wideo i wirtualnej rzeczywistości. Z oby-
tylko mały prostokątny obraz - zaledwie próbkę zewnętrznego świata. Ten je-
dwiema wiążą się pewne niebezpieczeństwa. W pierwszej podmiotowość
den widz noszący hełm, pełniący rolę oka dla reszty publiczności, ma też in-
jednostki może rozpłynąć się w masowej reakcji publiczności, w drugiej
ne funkcje - wizjonera pokazującego publiczności to, co warto zobaczyć, a rów-
podmiotowość definiowana jest na drodze interakcji odizolowanego pod-
nocześnie zwykłego obiektu, interfejsu między nimi a zewnętrznym światem,
miotu z obiektem, co dzieje się kosztem intersubiektywnego dialogu.
to znaczy narzędzia do użytku innych, projektora, światła i reflektora.
W przypadku interakcji widza z komputerowymi instalacjami, co zaznaczy-
łem przy omawianiu Osmose, pojawia się zupełnie nowa jakość - połączenie
Po przeanalizowaniu głównych form nowych mediów - bazy danych
odbioru indywidualnego i grupowego. Interakcja jednego użytkownika
i nawigowalnej przestrzeni - kuszące wydaje się rozpatrywanie ich
z dziełem (za pośrednictwem dżojstika, myszki lub hełmu) wideo staje się
uprzywilejowanej roli w kulturze komputerowej jako znaku szerszej
sama w sobie nowym tekstem dostępnym innym użytkownikom, sytuują-
kulturowej przemiany. Jeśli odwołamy się do wprowadzonego przez
cym się -jeśli można tak powiedzieć - w obrębie samego dzieła. Wpływa to
Auge'a rozróżnienia między nowoczesnością i supernowoczesnością,
na zachowanie tego widza, który pełni funkcję reprezentanta pragnień in-
możemy podać następujący schemat:
nych widzów i który ukierunkowany jest zarówno na nich, jak i na dzieło.
EVE powtarza całą historię symulacji zachodniej kultury, będąc
116
Opisuję tutaj wersję EVE, którą widziałem na wystawie Multimediale 4 w Karlsruhe
czymś w rodzaju odwrotności platońskiej jaskini: zwiedzający podążają
w maju 1995 roku.
> Lev Mamwich > www.waip.com.pl
415
język nowych mediów > formy >
zakładająca epistemologiczne przełomy lub zerwania, bądz przemiany
- nowoczesność - supernowoczesność",
paradygmatu przy przejściu z jednej epoki do drugiej. Koncepcje przemia-
- narracja (hierarchia) - baza danych, hipermedia, sieć (spłaszczenie hierarchii),
ny zostały sformułowane przez Michela Foucaulta i Thomasa Kuhna w la-
- przestrzeń obiektywna - przestrzeń subiektywna (trajektoria w przestrzeni),
tach 60.; odpowiadają one raczej estetyce modernistycznego montażu
- architektura statyczna - architektura płynna"117,
Eisensteina i Godarda, a nie współczesnej estetyce ciągłości egzemplifiko-
- geometria i topologia jako teoretyczne modele analizy kulturowej
wanej przez kompozytowanie, morfizację i nawigowalne przestrzenie118.
i społecznej - trajektoria, wektor i przepływ jako kategorie teoretyczne.
Wymienieni myśliciele - jak się wydaje - rzutowali na diachroniczną
Jak widać z tego schematu, dwie supernowoczesne" formy - baza
płaszczyznę historii traumatyczny synchroniczny podział swoich czasów -
danych i nawigowalna przestrzeń uzupełniają się, jeśli chodzi o ich
rozłam między kapitalistycznym Zachodem a komunistycznym Wscho-
wpływ na formy nowoczesności. Z jednej strony narracja zostaje spłasz-
dem. Ale wraz z oficjalnym (niekoniecznie rzeczywistym) zniesieniem tego
czona" do postaci bazy danych, trajektoria prowadząca przez wydarzenia
podziału w latach 90., obserwowaliśmy, jak historia odzyskuje swą ciągłość
i/lub czas staje się płaską przestrzenią; z drugiej - płaska przestrzeń ar-
w sposób często gwałtowny i niebezpieczny. Fala nacjonalizmów oraz na-
chitektury lub topologii zostaje poddana narratywizacji, stając się pod-
wrót do religijności połączone z pragnieniem, by zlikwidować wszystko, co
stawą dla trajektorii indywidualnych użytkowników.
kojarzy się z reżimem komunistycznym i powrócić do przeszłości - sprzed
Ten schemat to tylko jedna z możliwych propozycji. Oczywisty jest to,
1917 roku w Rosji i sprzed 1945 roku w Europie Wschodniej - to tylko nie-
że opuściliśmy nowoczesność, udając się w kierunku czegoś, co próbuje-
które z niezwykle dramatycznych oznak tego procesu. Radykalne zerwanie
my opisać i nadać mu nazwę. Nazwy, które proponowaliśmy - superno-
z przeszłością ma swoją cenę. Historyczny proces - mimo jego pozornego
woczesność", transnowoczesność", druga nowoczesność" - wydają się
przerwania - gromadzi energię, aby pewnego dnia powrócić z nową siłą,
odzwierciedlać przekonanie o utrzymaniu ciągłości między owym nowym
wyzwalając się i niszcząc to wszystko, co tymczasem zostało stworzone.
etapem a tym, co go poprzedzało. Powstała w latach 80. koncepcja post-
modernizmu zakładała zerwanie z modernizmem; dzisiaj wolimy trakto- W niniejszej książce chciałem podkreślić ciągłość i kontynuację mię-
wać historię kultury jako ciągły ruch w spójnej konceptualnej i estetycznej dzy mediami nowymi i starymi oraz wzajemne zależności między histo-
przestrzeni. %7łyjąc w XX wieku, poznaliśmy zbyt dobrze cenę zrywania rycznym powtórzeniem i innowacją. Chciałem pokazać, jak nowe media
z przeszłością", budowania od podstaw", zaczynania od nowa" i innych zawłaszczały tradycyjne formy i konwencje innych mediów, szczególnie
podobnych postulatów, bez względu na to, czy dotyczyły one systemów kina. Historia kultury - podobnie jak rzeka - nie może nagle odwrócić
estetycznych, moralnych czy społecznych. Pragnienie, by nowe media były swego biegu, między punktami porusza się ona raczej po krzywych skła-
całkowicie nowe, jest kolejnym życzeniem z długiej listy owych postulatów. danych niż po liniach prostych. Podsumowując: chciałem stworzyć tra-
jektorie w przestrzeni historii kultury, które przechodziłyby przez nowe
Koncepcja ciągłości procesów historycznych wydaje się bardziej odpo-
media, opierając je w ten sposób na tym, co je poprzedzało.
wiadać ludzkiej antropologii i fenomenologii. Tak jak ludzkie ciało porusza
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pldoc.pisz.plpdf.pisz.plblacksoulman.xlx.pl
|
